Yakınlarıma Steemit’in hem içerik üretenlere hem de içerikleri beğenenlere para kazandırdığını söylediğimde paranın kaynağını merak ediyorlar. Sitede reklam olmadığını söylediğimde çok şaşırıyor ve anlamıyorlar. İster istemez akla 'Steemit bir saadet zinciri mi?' sorusu geliyor.
Saadet zinciri erken katılanların, sonradan girenlerin sağladığı fonlar sayesinde yatırımlarına yüksek getiri elde ettiği, zincir yapısının bir piramit biçiminde sürdürüldüğü, yeni fon girişi yavaşladığında ya da durduğunda çöken bir finansal mekanizma olarak tanımlanabilir.
Steemit’e erken katılanlar saadet zincirine erken girenlere benzer biçimde çeşitli avantajlar elde ediyorlar. İçerik üreticileri sisteme erkenden katılarak steemit camiası içinde tanınma, çok sayıda takipçi sahibi olma olanağı elde ediyor. Steemit’e katılım ücrete tabi olmadığı için platforma katılanların bu konuda yaptığı yatırım elbette ayırdıkları zamanla sınırlı oluyor. Steemit’in büyüme potansiyeline inanarak Steem ya da Steem Power’a yatırım yapanlar ise görece düşük fiyattan bu varlıkları edinme olanağı elde ediyorlar.
Saadet zincirinin daha sonra girenin parasını erken girene aktarmak dışında bir işlevi bulunmuyor. Yarattığı finansal yanılsama bir tarafa bırakılacak olursa, saadet zincirleri bir değer üretmiyorlar. Steemit platformunda ise sürekli içerik üretiliyor ve bu içerikler beğenilme durumlarına göre önceliklendiriliyor. Ayrıca sistem üzerinde gerçekleşen işlemler blok zinciri üzerinde dağıtık mimaride tutuluyor ve tüm ilgili tarafların denetimine açık bulunuyor.
Bu noktada, uygulamaya erişim parasız olduğuna ve reklam alınmadığına göre, içerik üreticileri ve küratörlere ödenen paralar nereden geliyor, sorusuna yeniden dönebiliriz. Oldukça karmaşık aktarım mekanizmaları söz konusu olsa da, paranın kaynağının steemit para birimlerine yapılan ilave yatırım olduğunu söyleyebiliriz. Steem yıllık %9,5 civarında bir enflasyon oranına sahip. Arz edilen yeni steem’lerin %75’i içerik üretenlere, %15’i steem power sahiplerine, %10’u da altyapıyı yürütenlere aktarılıyor. Enflasyonist bir para birimi olmasına rağmen, yeni fon girişleri sayesinde, steem’in değeri dalgalansa da sürekli bir düşüş trendi içinde olmuyor. Steem’in değeri düştüğünde steem power üzerinden dağıtılan ödül düzeyi de düştüğünden sistem kendisini dengeleyebiliyor.
Bu çerçevede steemit bir saadet zinciri değildir, teknoloji şirketlerine benzer biçimde piyasa riskine tabidir diyebiliriz.
Mutlaka bir benzetme yapmak istiyorsak steem ve steem power’a yatırım yapanları startup yatırımı yapanlara, burada içerik üretenleri de bir startup’da hisse karşılığı çalışanlara benzetebiliriz. Hazır söz startup’lardan açılmışken, steemit hakkında kararsız olanlara startup’ların sıkça kullandığı deneme yanılma yöntemini tavsiye edebilirim. Küçük miktarda bir para ve/veya az bir zaman yatırımıyla sistemi denemek, kişisel olarak deneyimledikten sonra sistem hakkında karar vermek bence en akılcı yöntem olacaktır.